ردپای دغدغه‌های زنانه و اجتماعی در ساخت فیلم های کوتاه 

به گزارش خبرگزاری دیجیتوهان، سحر عصرآزاد در نشست نقد و بررسی این آثار درباره فیلم کوتاه «اولین رنگ زمستان» که اولین تجربه عاطفی یک دختر نونهال در دوران بلوغ نسبت به جنس مخالف را نشان می‌دهد گفت: در فیلم به شکلی هوشمندانه، دقیق و ملموس به بحران دوران بلوغ یک دختربچه پرداخته شده است. این دغدغه مندی و علاقه از کجا نشات گرفته و چه نسبتی با فیلم قبلی شما دارد؟

عاطفه هاشمیان، کارگردان این فیلم عنوان کرد: تمام تلاشم این بود که به بلوغ معنوی و نه صرفاً بلوغ جنسی بپردازم و روایت دقیقی از بُعد روحی و معنوی ارائه بدهم. تفاوت این فیلم با اثر قبلی من این بود که در آن فیلم یک پسربچه را محور قرار داده بودم.  

عصرآزاد ضمن انتقاد از سیاست های موجود در رابطه با ساخت آثار سینمایی و کوتاه با محوریت بلوغ افزود: متاسفانه به علت نگاه حاکم در عرصه درام و مستند، آن‌طور که باید به مسئله بلوغ پرداخته نمی‌شود و همین عدم پرداخت به پیامدهای بلوغ جنسی، روحی، جسمی و معنوی کودکان و نوجوانان؛ چه در جنس پسر چه دختر، موجب عدم آگاهی آنها و بروز رفتارهای خطرناک از جانب آن ها و خانواده‌ها می‌شود.  

هاشمیان در رابطه با پرسش منتقد در رابطه با سن بازیگر نقش اول اظهار داشت: در فیلمنامه اصلی، سن شخصیت نقش اول بالای ۹ سال بود که متاسفانه به علت عدم دریافت مجوز از سوی ارشاد و همچنین مسائل مربوط به حجاب مجبور شدم از بازیگری با سن کمتر از ۹ سال استفاده کنم.  

افرا حکمت آرا؛ یکی از بازیگران دختر این اثر همچنین اضافه کرد: تجربه کار کردن با خانم هاشمیان برای من بسیار لذت بخش بود و علیرغم کوتاه بودن فیلم، تجربه ای جذاب و دوست داشتنی برای من رقم خورد.  

کارگردان اثر نیز افزود: تمام تجربه های قبلی خود را در کار با کودک به کار گرفتم و به این فیلم آوردم. حساسیت ها و سخت‌گیری هایی که در اثر قبلی برای انتخاب بازیگر داشتم را لحاظ و با وسواس و دقت بالایی این بازیگران را انتخاب کردم. به طور ۱۰۰ درصدی مطمئن بودم این افراد، بازیگران قطعی فیلم من هستند.
  
به نقل از روابط عمومی ایوان ربط؛بهمن ملکی؛ مدیر تولید این اثر در رابطه با تجربیات خود با کارگردان اضافه کرد: من در حال کار بر روی یک اثر سینمایی بودم که با عاطفه هاشمیان آشنا شدم. طی صحبت هایی که در رابطه با فیلمنامه شان داشتیم بنا شد شرایط همکاری را ارزیابی کنیم. وقتی به همراه بازیگران به دفتر ما آمدند، نکته جالب توجه برای من، هماهنگی این بازیگران کم سن و سال با یکدیگر بود. هماهنگی و هارمونی ترکیب این بازیگران به نحوی عالی بود که بسیاری از برداشت‌های ما در طول ضبط فیلم، تک برداشت بود و از این منظر، کارگردان کار حیرت انگیزی را به فرجام رسانده است.  

هاشمیان در رابطه با پرسش یکی از حضار مبنی بر چگونگی پیگیری مباحث روانشناسی کودک در فیلم خاطر نشان کرد: من در کارگاه های زیادی در رابطه با روانشناسی کودک شرکت کرده ام. در ساخت این اثر هیچکدام از بازیگران فیلمنامه را به طور مستقیم نخواندند، بلکه سعی کردم تا با نقاشی کشیدن و قصه گویی آنها را به سمت جهان ذهنی ام و اتفاقاتی که قرار است در فیلم بیفتد، سوق بدهم.  

وی ادامه داد: یکی از بزرگ‌ترین ترس‌هایم، جابه‌جا کردن زیاد دوربین بود. همچنین ایده‌آلم این بود که سکانس‌ها در برداشت اول و یا نهایتاً دوم ثبت شوند که این مهم میسر شد. تمرکز اصلی من از ابتدا روی سکانس درهم شکستن شخصیت نقش اول در سرویس بهداشتی مقابل آینه بود.

عصرآزاد ضمن تائید گفته های کارگردان، افزود: دوربین شما به جهت بصری، اندازه نما و زاویه دید از نگاه کودکان به دنیا می‌نگرد و این امر باعث منحصر به فرد شدن کلیت فیلم و نگرشی خاص در رابطه با فرم و جلوه های تصویری فیلم شده است.
 
در نشست نقد و بررسی فیلم کوتاه «او» که داستان مادری است که با کوتاه کردن موهای دختر بچه اش او را از جهان کودکانه‌اش جدا می کند، مصطفی رحیمی کارگردان این فیلم در رابطه با دغدغه فیلمسازی اش گفت: این اثر در دسته آثار تجربی قرار می‌گیرد و داستانش از جایی نشات گرفت که یکی از دوستانم داستان دختر بچه ای در میان بستگان‌شان را تعریف کرد که تمایلی به کوتاه کردن موهایش نداشت و مادرش هر چند وقت یک‌بار اورا به زور برای پیرایش به آرایشگاه می‌برد.

سعی کردم مدل خاصی از روایت را پیش بگیرم و زاویه دیدم را در بازنمایی و نشان دادن المان ها؛ متفاوت و مبتنی بر حذف و ایجاز کنم. 

عصرآزاد افزود: در واقع زاویه دید متفاوت شما، یک داستان معمولی را مورد بازخوانی قرار داده و شاخ و برگ های اضافی و خط درام کلیشه ای را حذف کرده و تنها شاکله اصلی قصه را نگه داشته تا با گنجاندن برخی المان ها و فرم روایی و بصری، آن را واجد لایه های جدید کند. 
 
این کارگردان ضمن تائید سخنان منتقد اضافه کرد: تمام تلاشم این بود که تا جای ممکن از روند کلاسیک فیلمسازی فاصله بگیرم و با حذف دیالوگ ها، المان سازی، حذف درام و افزودنی های معمول دیگر فیلم ها، مخاطب را درگیر کنم تا زاویه دید و برداشت خود را داشته باشد. این شیوه درگیری مخاطب هم راستا با جهان فکری من، باعث شگفتی ام شده و بسیار جالب است.
 
در ادامه رحیمی درباره ساخت فیلم کوتاه «زندگی زیباست» که داستان زنی حامله است که دچار تردید می‌شود، افزود: همیشه به صورت غریزی و بکر به ساخت فیلم پرداخته‌ام. این فیلم اساساً اثری سورئال و مبنای اصلی آن رویا است. مسئله اصلی من در ساخت فیلم؛ مسئله شناخت است، شناخت در رابطه با خودم و جلوه این نگاه را می‌توان در آثارم دید. مثلاً زنانه بودن فضای آثارم به این دلیل است که در کودکی پدرم را از دست داده‌ام و در میان فامیل هم جمعیت زنان به نسبت مردان بیشتر بوده است. به صورت خودآگاه یا ناخودآگاه این تجارب شخصی در آثارم هویدا شده‌اند. افزون بر این، زندگی را به صورت یک نمایش می‌بینم و این اثر را نیز تحت تاثیر تئاتر  و دنیای نمایش ساخته و جهانی کاملاً انتزاعی را ترسیم کرده‌ام. فکر می‌کنم نوعی از حذف که در اثر نخست تجربه کردم، در این اثر هم ادامه پیدا کرده و حتی در اجزا و چینش صحنه هم دخیل شده است.
 
در پایان این نشست نوبت به نقد و بررسی فیلم کوتاه «رد مرز» به کارگردانی سروش یاری می‌رسد. این فیلم به مسائل و مشکلات مهاجران افغانستانی در ایران می‌پردازد.

سروش یاری در رابطه با پرسش منتقد مبنی بر زاویه دید خود در این اثر و دغدغه مندی درباره مسائل مهاجران اظهار داشت: حدود ۳ سال با کارگران ساختمانی افغان زندگی کردم و متوجه شدم این افراد حتی با وجود داشتن مدارک امکان ورود به منطقه و گشت و گذار در آن ناحیه را ندارند.  

وی افزود: در تلاش بودم تا تمامی جزئیات فیلم مبتنی بر واقعیت باشد؛ به طور مثال زندگی مهاجران را مانند واقعیت، به صورت جمعی نشان داده ام. همچنین زبان سخن گفتنشان را مطابق با زبان مادری شان؛ فارسی دَری انتخاب کرده و ترجیح دادم زیرنویس فارسی بگذارم تا اینکه بازیگران را وادار کنم برخلاف واقع به زبان رایج دیالوگ برقرار کنند.  

از دیگر عوامل حاضر در نشست نقد و بررسی، محمدرضا خاوری؛ تدوینگر و تهیه کننده مشترک، سمیر حیران و طاها رضوی؛ بازیگران فیلم بودند.

۵۷۵۷