سیاهچاله ای به نام اینستاگرام – دیجیتوهان

دو روز پیش بود که پلیس فتا آماری درخصوص جرایم اخلاقی در فضای مجازی اعلام کرد که آمار خیره کننده و تامل برانگیزی بود! سردار وحید، رییس پلیس فتا اعلام کرد: شبکه اجتماعی اینستاگرام با بیش از 91 درصد، کماکان بیشترین حجم آلودگی جرایم غیراخلاقی را به خود اختصاص داده است. آماری که با توجه به عضویت بیش از 45میلیون کاربر ایرانی در این شبکه، زنگ خطری جدی برای فرهنگ جامعه محسوب می شود.

به گزارش دیجیتوهان، متن پیش رو گزارش «جام جم» درباره دلایل و علل شکل گیری 91 درصدی جرایم اخلاقی در اینستاگرام است که در ادامه می توانید بخوانید: افزایش روزبه روز گرایش به این شبکه ها و در راس آن «اینستاگرام» سبب ورود اقشار مختلف با هر سن وسالی از دکتر و مهندس گرفته تا هنجارشکنان، مجرمین و خلافکاران به این فضا شده است! در این فضا به قدری تبادل اطلاعات سریع است که مراحل سنتی ارتکاب جرم یعنی اراده و قصد، تدارک مقدمات و شروع به اجرا به چشم نمی آید و مسیرهای اطلاعاتی آن به قدری زیاد است که نتیجه جرم در یک لحظه در مکان های گوناگونی حاصل می شود!

گسترش استفاده افراد از فضای مجازی به ویژه اینستاگرام و محبوبیت آن، سبک جدیدی از زندگی را در جهان شکل داد و به عنوان یک فرصت و در مواقعی تهدید، بر جنبه های مختلف زندگی افراد اثرگذار شد. رشد تعداد صفحات فضای مجازی اگرچه در مواردی فرصت بود و سبب افزایش اطلاعات، روزآمدسازی دانش، انتشار سریع اخبار و…شد اما روی دیگر تهدیدهایی بود که این فضا بر جامعه تحمیل کرد. شکل گیری سلایق جدید، مصرف گرایی، ناامیدی، فریب افراد، نمایش ضدارزش ها، هنجارشکنی، کلاهبرداری های اینترنتی، زیان های مالی و در یک کلام شکل گیری جرایم آن روی دیگر این سکه بود!
   
عضویت بیش از 40میلیون کاربر ایرانی در اینستاگرام

براساس گزارش «دیتاک»، تا پایان سال 1401 حدود 58 تا 61میلیون ایرانی کاربر تلگرام بوده اند. اینستاگرام هم 42 تا 46میلیون کاربر ایرانی دارد و حدود چهارمیلیون کاربر ایرانی هم در توییتر فعال هستند. با وجود اشتراکات موجود در شبکه های اجتماعی، موضوعات اصلی یا ژانرهای هرکدام با دیگری متفاوت است. از آنجا که صفحه اینستاگرام با افکارعمومی مردم و زندگی روزمره مرتبط است، فهم و درک چشم انداز کلی مردم جامعه به وسیله ارزیابی این فضا میسر می شود. تعداد مخاطبان این فضا از یک سو و نقش غیرقابل انکار آن در واقعیت جامعه از سوی دیگر، موضوعی است که در صورت عدم کنترل و نظارت بر این فضا می تواند تبعات مختلفی را به همراه داشته باشد. این موضوع به ویژه در کشور ما به دلیل وجود فرهنگ اصیل ایرانی و ارزش های دینی از یک سو و اغراض دشمنان برای ضربه زدن به افکار جامعه از سوی دیگر، حساسیت بیشتری می یابد. موضوعی که رهبری نیز در فرمایشات خود با اشاره به آن می فرمایند: «فضای مجازی به اندازه انقلاب اسلامی اهمیت دارد و عرصه فرهنگی عرصه جهاد است. اگر از فضای مجازی غافل شویم اگر نیروهای مومن و انقلابی این میدان را خالی کنند مطمینا ضربه خواهیم خورد.»
   
آمار پلیس فتا از جرایم غیراخلاقی اینستاگرام

اگرچه از زمانی که شبکه های اجتماعی پای خود را به کشورمان باز کردند، پلیس فتا بارها در مورد استفاده از این پیام رسان های خارجی هشدار داد و خطرات آن را به مردم گوشزد کرد، اما همچنان طبق آخرین آمار اعلام شده بیشترین میزان جرایم اخلاقی متعلق به اینستاگرام است!درهمین راستا سردار وحید، رییس پلیس فتا ضمن اعلام طرح عملیاتی پیش دستانه علیه جرایم اخلاقی و مغایر با شیونات اسلامی، اجتماعی و فرهنگی و دستگیری گردانندگان، مدیران و اعضای10نشانگاه سایبری، خبر داد: «طبق بررسی های اخیر، اینستاگرام با بیش از 91درصد، کماکان بیشترین حجم آلودگی جرایم غیراخلاقی فضای مجازی را به خود اختصاص داده است.»وی همچنین اعلام کرد: «از ابتدای سال جاری تاکنون تعداد 9835 تارنما نیز مورد رصد عام قرار گرفت که با بررسی اطلاعاتی سایبری روی 3842 فقره تارنمای مشکوک تعداد 1765 مورد مجرمانه مشاهده گردیده و از این تعداد 765 مورد با تذکر تلفنی و با همکاری هموطنان تمامی محتوای نامناسب مسدود گردیده و مابقی جهت سیر مراحل قانونی به مراجع قضایی معرفی شده است.»
   
تبرج و خودنمایی، بستر شکل گیری جرایم اخلاقی

حال سوال اینجاست شبکه های اجتماعی و در راس آن اینستاگرام که بسیاری آن را سرگرمی می دانند، چگونه بستر را برای شکل گیری جرایم اخلاقی فراهم می کنند؟مهدی رضا دیجیتوهان، پژوهشگر فضای مجازی در گفت وگو با«جام جم» دراین باره می گوید: «شبکه اینستاگرام مبتنی بر فرهنگ غیرایرانی به وجودآمده و با توجه به این که این شبکه مبتنی بر تصویر است، از همان ابتدا، بر مبنای تبرج و خودنمایی شکل گرفت؛ موضوعی که در فرهنگ اصیل اسلامی امری قبیح شمرده می شد و اکثر خانواده های ایرانی تمایلی به آن نداشتند؛ اما ارزش های این شبکه مبتنی بر خودنمایی و به رخ کشیدن بود و همین موضوع سبب شد که در گذر زمان بستر خوبی برای جرایم اخلاقی در این شبکه شکل گیرد، لذا درحال حاضر تعجبی ندارد که ما شاهد این باشیم که بیشترین جرایم اخلاقی در اینستاگرام اتفاق بیفتد.»

شماره تماس جهت گزارش موارد مشکوک به پلیس 

بااین حال علی رغم هشدارها و انجام برخی اقدامات پیشگیرانه از سوی مسیولان، عضویت تعداد زیادی از افراد به ویژه نوجوانان در شبکه های اجتماعی به خصوص اینستاگرام را نمی توان انکار کرد. آنچه باید پذیرفت این است که در شرایط فعلی با نظارت و کنترل بر این فضا و محتوای آن دروهله اول از سوی خانواده ها و دروهله بعدی از سوی پلیس، تا حد زیادی می توان از تبعات فرهنگی و اجتماعی آن جلوگیری کرد.طبق اعلام پلیس، افراد و خانواده ها در صورت دیدن موارد مشکوک با شماره 096370 تماس بگیرند.

پایان خبر دیجیتوهان