خلاصه کتاب تبدیل و تحول متن مذهبی به متن دراماتیک ( نویسنده مهدی ارجمند )

کتاب «تبدیل و تحول متن مذهبی به متن دراماتیک» اثر مهدی ارجمند، کاوشی عمیق در امکان و چگونگی دگرگون سازی متون مقدس به آثار نمایشی است. این اثر راهنمایی ارزشمند برای هنرمندان و پژوهشگران است تا بتوانند از گنجینه های دینی، درام هایی تأثیرگذار خلق کنند و به زبان هنر، پیام های معنوی را بازگو کنند.

در این سفر فکری و هنری، با اثری روبرو می شویم که نه تنها تئوری های بنیادین را پیش روی ما می گذارد، بلکه راهکارهای عملی را برای تبدیل مفاهیم عمیق مذهبی به صحنه های پویا و شخصیت های زنده دراماتیک عرضه می کند. دنیای هنر و دین، دو قلمروی بزرگ و پر رمز و راز هستند که هر یک به شیوه خود به کنکاش در معنای هستی و تجربه انسان می پردازند. اما وقتی این دو با هم تلاقی می کنند، آثاری پدید می آیند که می توانند عمق و گستره ای فراتر از انتظار داشته باشند. در این میان، ، یک چالش بزرگ و در عین حال فرصتی بی نظیر برای خلق آثاری ماندگار است.

این کتاب به ما نشان می دهد چگونه می توان بدون آسیب زدن به قداست و اصالت متون مذهبی، آن ها را به قالبی تبدیل کرد که نه تنها برای مخاطب امروز قابل لمس باشد، بلکه او را به تفکر و تأمل عمیق دعوت کند. با مطالعه این اثر، خواننده به درک روشنی از چگونگی اقتباس قصص قرآنی برای نمایش و نمایشنامه نویسی مذهبی دست می یابد و با ابزارهای لازم برای این دگرگونی هنری آشنا می شود. این مقاله تحلیلی، خود نیز دریچه ای است به دنیای پربار اندیشه های مهدی ارجمند تا مخاطبان را به خوانش و درک عمیق تر این کتاب ارزشمند ترغیب کند.

مهدی ارجمند: پیشینه و جایگاه در پیوند دین و هنر

در مسیر پرپیچ و خم پیوند هنر و دین، هستند معدود نویسندگانی که با نگاهی عمیق و تخصصی، پلی میان این دو عالم می سازند. مهدی ارجمند، یکی از همین چهره های برجسته است که با نگارش کتاب «تبدیل و تحول متن مذهبی به متن دراماتیک»، قدمی اساسی در این راستا برداشته است. او در حوزه های پژوهش هنر، ادبیات نمایشی و مطالعات دینی، صاحب نظر است و دغدغه دیرینه ای برای بازآفرینی هنری مفاهیم قدسی دارد. ارجمند نه تنها یک پژوهشگر تئوری پرداز است، بلکه به جنبه های کاربردی و عملیاتی نیز توجه ویژه ای نشان می دهد.

کتاب حاضر، گواه روشنی بر سال ها مطالعه و تأمل او در این حوزه است. این اثر در کارنامه علمی ارجمند، جایگاهی ممتاز دارد؛ چرا که به یکی از اساسی ترین چالش های هنرمندان متعهد، یعنی چگونگی ارائه هنری و مؤثر مفاهیم مذهبی، پاسخی جامع و در عین حال عملی ارائه می دهد. او با تخصص خود، راهنمایی می شود تا مفاهیم پیچیده را به زبانی ساده و قابل فهم بیان کند و به ما نشان دهد که چگونه می توان از گنجینه های متون مقدس، الهام گرفت و آن ها را در قالب درام زنده کرد. این کتاب تنها یک اثر پژوهشی نیست، بلکه حاصل تجربه هایی است که نویسنده در مسیر پژوهش و نگارش کسب کرده است.

چرا این کتاب مهم است؟ ضرورت دراماتیک کردن متون مذهبی

شاید در نگاه اول، پیوند میان متن مذهبی و درام، کمی دور از ذهن به نظر برسد. متون مذهبی اغلب بر پایه ایمان، اعتقاد، روایت های ازلی و ابدی، و آرامش درونی بنا شده اند. در مقابل، درام، جهانی است از تعارض، کشمکش، شخصیت های خاکستری و اتفاقات پیش بینی ناپذیر. این تفاوت های بنیادی، را به یک چالش جدی تبدیل می کند.

کتاب «تبدیل و تحول متن مذهبی به متن دراماتیک» دقیقاً به همین نقطه حساس می پردازد و خلاء موجود در ادبیات نظری فارسی را پر می کند. پیش از این، شاید کمتر اثری به صورت علمی و نظام مند به اصول و روش های این تبدیل پرداخته بود. مهدی ارجمند در این کتاب به این پرسش اساسی پاسخ می دهد که چه تباین و سنخیتی بین متن مذهبی و متن دراماتیک وجود دارد؟ او با موشکافی، نشان می دهد که چگونه می توان با حفظ قداست و اصالت متون دینی، از ظرفیت های دراماتیک نهفته در آن ها بهره برد. این کتاب به ما یادآوری می کند که داستان های پیامبران، حکایات قدسی و آموزه های اخلاقی، هر یک پتانسیل های بی شماری برای تبدیل شدن به آثاری نمایشی و تأثیرگذار دارند، به شرط آنکه با ابزارهای درست و نگاهی هنرمندانه به آن ها نگریسته شود.

دراماتیک کردن متون دینی تنها یک تمرین هنری نیست، بلکه راهی است برای انتقال پیام های معنوی به زبانی که برای مخاطب امروز قابل فهم و جذاب باشد. این کتاب به هنرمندان کمک می کند تا از تکرار الگوهای گذشته پرهیز کنند و با خلاقیت و دانش، آثاری نو خلق کنند که هم از نظر هنری غنی باشند و هم از نظر محتوایی عمیق. این اثر ما را به تأمل درباره ظرفیت های بی انتهای متون مقدس برای الهام بخشی و خلق آثار هنری نوین دعوت می کند.

ساختار و فصل بندی کتاب: سفری از نظریه تا عمل

کتاب «تبدیل و تحول متن مذهبی به متن دراماتیک» با یک ساختار دو بخشی هوشمندانه، خواننده را در یک سفر فکری و عملی همراه می کند. این سفر از تبیین قابلیت های پنهان متون مذهبی آغاز شده و به تحلیل کاربردی آثار دراماتیک موجود می رسد و به این ترتیب، ارتباطی عمیق بین تئوری و عمل برقرار می سازد.

بخش اول: قابلیت های نمایشی قصص مذهبی (رویکرد تحلیلی)

در این بخش، مهدی ارجمند با یک رویکرد تحلیلی و موشکافانه، ما را به سفری در اعماق قصص قرآنی و متون دینی می برد. او با دقت بی نظیری، عناصر دراماتیک را از دل این داستان ها استخراج می کند و نشان می دهد که چگونه می توان از کنش، شخصیت پردازی، گره افکنی، فضاسازی و رویارویی شخصیت ها، برای خلق یک درام استفاده کرد. او با مثال های ملموس، به ما یاد می دهد چگونه این عناصر را در متون قدسی شناسایی کنیم.

• قصه ی ابراهیم(ع): گفتار درونی و کنش قهرمان

  در داستان حضرت ابراهیم(ع)، ارجمند به گفتار درونی و کشمکش های فکری این شخصیت بزرگ می پردازد. او نشان می دهد که چگونه چالش های درونی و تصمیمات سخت ابراهیم، همچون شکستن بت ها یا قربانی کردن فرزند، هر کدام یک «کنش قهرمان» قدرتمند و پتانسیلی عظیم برای درام هستند. این کشمکش های درونی و بیرونی، لایه های عمیقی به شخصیت می بخشند که برای یک اثر نمایشی حیاتی است.

• قصه ی یوسف(ع): دسیسه چینی (Plotting) و شخصیت پردازی

  داستان حضرت یوسف(ع) اوج هنر «دسیسه چینی» و «شخصیت پردازی» را در متون مذهبی به تصویر می کشد. توطئه های برادران، وسوسه زلیخا، و حکمت الهی در پس پرده، همگی تار و پود یک «پلات» پیچیده و جذاب را می سازند. ارجمند تحلیل می کند که چگونه هر شخصیت در این قصه، با انگیزه ها، نقاط قوت و ضعف خود، به پیشبرد درام کمک می کند و با رفتارهایش، بر سرنوشت دیگران تأثیر می گذارد.

• قصه ی موسی(ع) و خضر(ع): پنهان کاری

  این قصه، نمادی از «پنهان کاری» و رازآلودگی است که عنصر تعلیق را به اوج می رساند. اعمال خضر که در ظاهر غیرمنطقی به نظر می رسند، برای مخاطب درام، سؤالات متعددی ایجاد می کنند و او را تا پایان درگیر نگه می دارند. این پنهان کاری، فضایی از عدم قطعیت می آفریند که برای خلق یک درام پرکشش بسیار مؤثر است.

• قصه ی اصحاب کهف: تقطیع زمان

  خواب سیصد ساله اصحاب کهف، نمونه بارزی از «تقطیع زمان» است. این پرش زمانی عظیم، نه تنها پتانسیل های بصری و روایی فراوانی دارد، بلکه به درام فرصت می دهد تا به پیامدهای بلندمدت اعمال و اعتقادات بپردازد. ارجمند به ما نشان می دهد چگونه می توان این عنصر را در درام به کار گرفت تا مخاطب را به تفکر واداشت.

• قصه ی خلقت آدم(ع): شخصیت راوی و تداوم حرکت

  داستان خلقت آدم، با حضور «شخصیت راوی» (خداوند یا فرشتگان) و «تداوم حرکت» هستی، پتانسیل های دراماتیک خاص خود را دارد. این قصه، آغازگر یک درام بزرگ تر است؛ درام زندگی انسان و کشمکش او با خیر و شر. ارجمند به ما یادآوری می کند که چگونه یک روایت بنیادین می تواند پایه و اساس بسیاری از درام های بعدی باشد.

در این بخش، هدف اصلی نویسنده این است که به ما اثبات کند که متون مذهبی، صرفاً مجموعه ای از احکام و باورها نیستند؛ بلکه سرشار از قصه هایی هستند که پتانسیل های بی کرانی برای دارند و می توانند به غنی ترین منابع برای نمایشنامه نویسان و فیلمنامه نویسان مذهبی تبدیل شوند.

بخش دوم: تحلیل و بررسی قطعاتی از متون دراماتیک (رویکرد کاربردی)

پس از بررسی های نظری بخش اول، مهدی ارجمند در بخش دوم، با رویکردی کاربردی، گام را فراتر می گذارد و به تحلیل آثار دراماتیک موجود که از متون مذهبی الهام گرفته اند، می پردازد. او در این بخش، چراغ راهی را برای نمایشنامه نویسان روشن می کند و نشان می دهد که چگونه می توان تئوری ها را در عمل به کار گرفت.

این بخش، در واقع یک کارگاه عملی است که در آن نویسنده، نمونه های موفق را زیر ذره بین می برد. او با دقت، وجوه دراماتیک آثاری چون «روز واقعه» و «مهر هفتم» را تجزیه و تحلیل می کند. این تحلیل ها فراتر از یک نقد ساده هستند؛ آن ها به مثابه الگوها و تکنیک های عملی به نمایشنامه نویسان ارائه می شوند. ارجمند به ما می آموزد که چگونه یک فیلمنامه یا نمایشنامه مذهبی موفق، عناصر داستانی، شخصیت پردازی، و پیام های معنوی را با ظرافت هنری در هم می آمیزد.

با بررسی «روز واقعه»، او نشان می دهد که چگونه می توان یک واقعه تاریخی-مذهبی (واقعه کربلا) را از زاویه ای جدید و با تمرکز بر شخصیت های کناری، به یک درام پرکشش و تأثیرگذار تبدیل کرد. او عناصر دراماتیک مانند تعلیق، اوج و فرود، و گره افکنی را در این اثر شناسایی می کند و راهکارهایی برای بهره برداری از آن ها در آثار آتی ارائه می دهد. در مورد «مهر هفتم» نیز، تحلیل ها به سوی چگونگی آفرینش یک داستان عمیق معنوی با ساختاری نمایشی دقیق و جذاب سوق پیدا می کند. این بخش، در واقع پیونددهنده نظریه و عمل است و نشان می دهد که چگونه می توان با الهام از متون مقدس، آثاری خلق کرد که هم از نظر هنری قوی باشند و هم از نظر محتوایی عمیق و معنی دار.

با ترکیب این دو بخش، کتاب «تبدیل و تحول متن مذهبی به متن دراماتیک» یک نقشه راه کامل را برای و فراهم می کند. این ترکیب نظری و عملی، یکی از نقاط قوت اصلی کتاب است که آن را به یک منبع بی بدیل برای هنرمندان و پژوهشگران این حوزه تبدیل می کند.

مفاهیم کلیدی و دستاوردهای اصلی کتاب

کتاب مهدی ارجمند، مجموعه ای از مفاهیم کلیدی و دستاوردهای بنیادین را به خواننده ارائه می دهد که درک عمیق تری از پیوند میان دین و درام را ممکن می سازد. این مفاهیم، ستون های اصلی دیدگاه او را تشکیل می دهند و به ما کمک می کنند تا با نگاهی تازه به پتانسیل های هنری متون مقدس بنگریم.

1. تفاوت ها و شباهت ها: ارجمند به موشکافی رابطه دین و درام می پردازد. او با ظرافت، تفاوت های بنیادین میان قدسیت متن مذهبی و ماهیت کشمکش آمیز درام را تشریح می کند، اما در عین حال بر شباهت ها و نقاط مشترک تأکید می ورزد. او به ما نشان می دهد که هر دو قلمرو به دنبال کشف معنای زندگی، رویارویی با چالش ها و انتقال پیام های عمیق به مخاطب هستند.
2. صناعات نمایش نگاری: یکی از مهمترین تأکیدات کتاب، بر ضرورت آموختن و به کارگیری فنون نمایش نامه نویسی برای این تبدیل است. ارجمند بر این باور است که نمی توان صرفاً با نیت خیر به سراغ متون مذهبی رفت و انتظار خلق یک اثر دراماتیک موفق را داشت. هنرمند باید به «صناعات نمایش نگاری» مسلط باشد تا بتواند ساختار، شخصیت پردازی، دیالوگ نویسی و فضاسازی را به درستی انجام دهد. این امر به حفظ کیفیت هنری اثر کمک می کند.
3. دیدگاه های زیبایی شناختی و معناشناختی: او به طور همزمان، ابعاد هنری (استتیک) و فکری-اعتقادی (معناشناختی) یک اثر مذهبی-دراماتیک را بررسی می کند. این نگاه دوگانه، به ما یادآوری می کند که یک اثر موفق باید هم از نظر هنری زیبا و جذاب باشد و هم پیام های معنوی و اعتقادی خود را به درستی و بدون خدشه منتقل کند. این تعادل، کلید موفقیت در این حوزه است.
4. سیر تحولات تاریخی: نویسنده بر اهمیت درک پیشینه دین و نمایش برای یک اقتباس موفق تأکید می کند. او به خواننده نشان می دهد که دین و نمایش، هر دو سابقه ای طولانی در تاریخ بشر دارند و همواره با یکدیگر در تعامل بوده اند. درک این سیر تحولات تاریخی، به هنرمند کمک می کند تا از تجربیات گذشته درس بگیرد و با نگاهی آگاهانه، دست به خلق اثر بزند.
5. حفظ اصالت: شاید یکی از بزرگترین دغدغه های هنرمندان و مخاطبان در ، مسئله «حفظ اصالت» متن مذهبی باشد. ارجمند به این سؤال پاسخ می دهد که چگونه می توان روح و پیام اصلی متن مذهبی را به قالب درام منتقل کرد، بدون آنکه دچار تحریف یا سطحی سازی شود. او راهکارهایی برای وفاداری به ماهیت قدسی متن، در عین حال که آن را به یک فرم هنری نوین تبدیل می کنیم، ارائه می دهد. این دستاورد، به ویژه برای پژوهشگران و فعالان تئاتر و سینمای دینی اهمیت حیاتی دارد.

«تبدیل و تحول متن مذهبی به متن دراماتیک، نیازمند تسلط بر صناعات نمایش نگاری و درکی عمیق از هم نشینی زیبایی شناسی و معناشناسی است تا قداست متن اصلی محفوظ بماند و اثری هنری و تأثیرگذار خلق شود.»

نقاط قوت و تمایز کتاب

کتاب «تبدیل و تحول متن مذهبی به متن دراماتیک» اثر مهدی ارجمند، ویژگی های منحصربه فردی دارد که آن را از سایر آثار موجود در این حوزه متمایز می کند و جایگاهی ویژه به آن می بخشد. این نقاط قوت، حاصل نگاه عمیق و رویکرد چندوجهی نویسنده است:

• جامعیت در پرداختن به ابعاد نظری و عملی: یکی از بارزترین ویژگی های کتاب، تعادل مثال زدنی آن میان تئوری و عمل است. ارجمند صرفاً به بحث های نظری انتزاعی نمی پردازد، بلکه با ارائه مثال های کاربردی و تحلیل های دقیق از متون دراماتیک، راه را برای استفاده عملی از آموزه های کتاب هموار می سازد. این جامعیت، آن را به منبعی ارزشمند برای هر دو گروه پژوهشگران و هنرمندان تبدیل کرده است.
• استفاده از مثال های غنی از قصص قرآنی و متون دینی: برای ملموس کردن مفاهیم، نویسنده به گنجینه های بی انتهای قصص قرآنی و داستان های دینی رجوع می کند. این مثال ها نه تنها به درک بهتر مباحث کمک می کنند، بلکه نشان می دهند که چگونه می توان از منابع بومی و اصیل، الهام گرفت و آن ها را به زبان هنر معاصر ترجمه کرد. انتخاب دقیق این قصص و تحلیل ریزبینانه آن ها، ارزش علمی و کاربردی کتاب را دوچندان می کند.
• ارائه چارچوبی کاربردی برای نمایشنامه نویسان: این کتاب فراتر از یک تحلیل صرف است؛ یک راهنمای عملی برای است. ارجمند چارچوبی مشخص و گام به گام را برای هنرمندان ارائه می دهد تا بتوانند ایده های خود را از متون دینی استخراج کرده و آن ها را به یک اثر دراماتیک منسجم تبدیل کنند. این چارچوب شامل شناخت عناصر دراماتیک، تکنیک های شخصیت پردازی و ساختاردهی پلات است.
• رویکرد بین رشته ای (هنر، ادبیات، دین شناسی): یکی دیگر از نقاط قوت کتاب، نگاه بین رشته ای آن است. ارجمند با تلفیق دانش خود در حوزه های هنر، ادبیات (به ویژه ادبیات نمایشی) و دین شناسی، اثری خلق کرده است که از مرزهای یک رشته خاص فراتر می رود. این رویکرد به خواننده کمک می کند تا به درکی جامع تر و همه جانبه تر از موضوع دست یابد.
• برجسته کردن ارزش های معنوی در کنار ارزش های هنری: در این کتاب، هرگز ارزش های معنوی و قدسی متون مذهبی فدای ملاحظات صرفاً هنری نمی شوند. ارجمند با تأکید بر حفظ اصالت و پیام اصلی متون، نشان می دهد که چگونه می توان زیبایی شناسی درام را با عمق معنایی و اعتقادی در هم آمیخت. این تعادل، از سطحی شدن آثار مذهبی-نمایشی جلوگیری می کند و به آن ها عمق و ماندگاری می بخشد.

به طور خلاصه، کتاب «تبدیل و تحول متن مذهبی به متن دراماتیک» یک اثر پیشگامانه است که نه تنها یک خلاء نظری را پر می کند، بلکه با رویکرد کاربردی و بین رشته ای خود، راهنمایی عملی و الهام بخش برای هر کسی است که به دنبال خلق آثار دراماتیک با بن مایه مذهبی است.

این کتاب برای چه کسانی توصیه می شود؟

کتاب «تبدیل و تحول متن مذهبی به متن دراماتیک» اثر مهدی ارجمند، با توجه به عمق محتوا و رویکرد چندوجهی اش، برای طیف وسیعی از افراد و گروه ها سودمند و الهام بخش خواهد بود. اگر شما هم از آن دسته هستید که به پیوند دین و هنر، و چگونگی بازآفرینی خلاقانه مفاهیم قدسی در قالب های نوین هنری علاقه مندید، این کتاب گنجینه ای ارزشمند برایتان خواهد بود.

در ادامه به برخی از مخاطبان اصلی این اثر اشاره می شود:

• نمایشنامه نویسان و فیلمنامه نویسان در جستجوی تکنیک های اقتباس: اگر در حوزه فعال هستید و به دنبال الگوهای نظری و عملی برای اقتباس از متون مذهبی و می گردید، این کتاب راهکارهایی نوین و مؤثر برای شما دارد. این اثر به شما کمک می کند تا با اصول آشنا شوید و ایده های خود را به شکلی هنری و تأثیرگذار به نگارش درآورید.
• دانشجویان و پژوهشگران در حوزه های مرتبط با دین و هنر: دانشجویان رشته های ادبیات نمایشی، هنر، الهیات، مطالعات اسلامی و تطبیقی که به ارتباط دین و هنر، به خصوص در قالب درام، علاقه مندند، می توانند از این کتاب به عنوان یک منبع علمی معتبر و جامع بهره ببرند. این اثر به می پردازد و افق های جدیدی را در برابر پژوهشگران باز می کند.
• کارگردانان و فعالان تئاتر و سینمای دینی: کسانی که قصد تولید آثاری با بن مایه مذهبی را دارند و به دنبال مبانی نظری و عملی این حوزه هستند، می توانند با مطالعه این کتاب، به درک عمیق تری از چگونگی انتقال پیام های معنوی در قالب هنرهای نمایشی دست یابند. این کتاب به شما کمک می کند تا نگاهی منسجم تر به داشته باشید.
• اساتید و مدرسان در حوزه های مرتبط: این کتاب به عنوان یک مرجع غنی و تحلیلی، برای اساتیدی که در دانشگاه ها و مراکز آموزشی به تدریس مباحث هنر و دین می پردازند، بسیار مفید خواهد بود. می تواند به عنوان منبع درسی یا مکمل پژوهش های آن ها مورد استفاده قرار گیرد.
• علاقه مندان به فهم عمیق تر ارتباط متون مقدس با هنرهای نمایشی: حتی اگر شما یک متخصص در حوزه هنر یا دین نباشید، اما به کنجکاوی های فکری و هنری در مورد پتانسیل های هنری متون مذهبی و چگونگی بازآفرینی آن ها در قالب های نوین هنری علاقه مندید، این کتاب می تواند دریچه ای جدید به روی شما بگشاید و درک شما را از این موضوع غنی تر سازد.

در یک کلام، هر کسی که به دنبال درک عمیق تر از ، چگونگی ، و نقش خلاقیت در بازآفرینی قصص انبیا در درام است، می تواند در این کتاب پاسخی درخور و الهام بخش بیابد. این اثر دعوتنامه ای است برای ورود به دنیای غنی پیوند دین و هنر.

نتیجه گیری: دریچه ای نوین به درام دینی

کتاب «تبدیل و تحول متن مذهبی به متن دراماتیک» نوشته مهدی ارجمند، فراتر از یک اثر صرفاً تئوری، یک راهنمای جامع و کاربردی برای تمامی هنرمندان و پژوهشگرانی است که دغدغه و را در سر دارند. این کتاب با رویکردی هوشمندانه، نه تنها تفاوت ها و شباهت های بنیادین میان متن قدسی و درام را واکاوی می کند، بلکه با ارائه مثال های روشن از قصص قرآنی و تحلیل آثار موجود، به خواننده می آموزد که چگونه از گنجینه های ادبیات دینی، آثاری هنری و ماندگار خلق کند.

با مطالعه این کتاب، خواننده با «صناعات نمایش نگاری» و اهمیت تلفیق «دیدگاه های زیبایی شناختی و معناشناختی» در خلق یک اثر مذهبی-دراماتیک آشنا می شود. مهدی ارجمند به خوبی نشان می دهد که یک مهارت است که با تمرین و دانش قابل دستیابی است. این اثر همچنین تأکید می کند که حفظ اصالت و پیام معنوی متن مذهبی، در کنار ارتقاء سطح هنری، باید همواره در کانون توجه هنرمند باشد.

در مجموع، کتاب «تبدیل و تحول متن مذهبی به متن دراماتیک» یک سنگ بنای مهم در غنی سازی ادبیات نظری و کاربردی هنر دینی در زبان فارسی است. این اثر نه تنها به پرسش های اساسی در این حوزه پاسخ می دهد، بلکه با ارائه چارچوبی عملی، نمایشنامه نویسان، فیلمنامه نویسان، دانشجویان و تمامی علاقه مندان را به سمت خلق آثاری خلاقانه و تأثیرگذار سوق می دهد. به راستی که این کتاب، دریچه ای نوین به سوی جهانی از درام دینی می گشاید و افق های تازه ای را برای بیان هنری مفاهیم قدسی پیش روی ما می گذارد. پیشنهاد می شود تا برای درک کامل عمق و گستره این اندیشه ها، به مطالعه کامل این اثر ارزشمند بپردازید و خود را در مسیر این تحول هنری قرار دهید.