تحریم جدید، فیک یا واقعی؟

به گفته کارشناسان، اعمال تحریم های جدید علیه ایران توسط آمریکا و متحدینش بیشتر از آنکه جنبه عملیاتی داشته باشد جنبه روانی دارد و از سال 2019 به بعد ایجاد محدودیت بیشتر برای فروش نفت ایران عملاً نشدنی است.

به گزارش دیجیتوهان، به نقل از دیجیتوهان: پس از پاسخ پهپادی و موشکی ایران به جنایات رژیم صهیونیستی، تلاش هایی از سوی برخی کشورهای غربی به ویژه آمریکا و انگلیس برای اعمال تحریم های جدید علیه ایران آغاز و ادعاهایی در این باره اعلام شد.

در همین باره نشریه فایننشال تایمز به نقل از منابع آگاه اعلام کرد که در پی حملات پهپادی و موشکی ایران به اسراییل در پاسخ به جنایات این رژیم، مقامات اتحادیه اروپا در حال مذاکره برای اعمال تحریم های اقتصادی جدید علیه ایران هستند و در عین حال تلاش می کنند برای جلوگیری از رویارویی مستقیم بین جمهوری اسلامی و اسراییل، از تمام کانال های دیپلماتیکی که با تهران دارند، استفاده کنند.

همچنین «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی آمریکا گفت که واشنگتن طی روزهای آتی تحریم های جدیدی را علیه ایران اعمال خواهد کرد. او گفت که این تحریم ها برنامه موشکی و پهپادی و سازمان ها و نهادهایی را که از سپاه پاسداران و وزارت دفاع ایران پشتیبانی می کنند، در بر خواهد گرفت و واشنگتن انتظار دارد متحدانش نیز از این اقدام آمریکا پیروی کنند.

البته برآوردها نشان می دهد دست آمریکایی ها و اروپایی ها برای تحریم اقتصادی ایران چندان باز نخواهد بود، به بیانی دقیق تر شدت تحریم های وضع شده در طول این سالها خصوصاً از دهه 90 به بعد در بالاترین سطح خود بوده است و اقتصاد ایران تاب آوری و روش های دورزدن این تحریم ها را به خوبی آموخته است. از طرفی با توجه به رشد قیمت نفت بعد از بحران کرونا و همچنین نیاز کشوری بزرگ و صنعتی همچون چین به نفت ایران، یکی از موانعی است که دست آمریکایی ها را برای کاهش فروش نفت ایران بیشتر از گذشته می بندد.

رویترز در این باره می نویسد: پاسخ موشکی و پهپادی ایران به رژیم صهیونیستی احتمالاً باعث نمی شود دولت بایدن تحریم های شدیدتری علیه صادرات نفت این کشور وضع کند و دلیل آن نگرانی نسبت به بالا رفتن قیمت نفت و عصبانی کردن چین به عنوان بزرگ ترین خریدار نفت ایران است.

درباره اینکه تهدیدهای اخیر مبنی بر اعمال تحریم های جدید علیه ایران به ویژه در حوزه اقتصاد چقدر واقعی یا فیک است، با برخی کارشناسان حوزه مالی و اقتصاددانان گفت وگو  کردیم.

آل اسحاق: جنبۀ روانی تحریم بیشتر از جنبۀ عملیاتی آن است

یحیی آل اسحاق رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق در گفت وگو با دیجیتوهان با اشاره به تاب آوری بالای اقتصاد ایران در مقابله با تحریم ها گفت: موضوع تحریم برای اقتصادی ایران پدیده ای جدید نیست و حدود 40 سال است که به اشکال مختلف اقتصاد ایران با تحریم ها دست و پنجه نرم می کند.

وی ادامه داد: در شرایطی تحریم ها اثرگذاری خواهند داشت که تحریم کننده و تحریم شونده اقتضایاتی داشته باشند. در شرایط فعلی نه ایالات متحده در شرایطی است که بتواند تحریم های موثری علیه ایران وضع کند و نه کشور ما برای دور زدن تحریم ها دست و پا بسته باشد، البته طبیعی است که تحریم ها هزینۀ ما را بالا می برد اما این که اقتصاد کشور را فلج کند، هرگز اتفاق نمی افتد.

رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق گفت: یک زمان یک کار پژوهشی در یکی از ارگان ها انجام شد، که ضریب اثر تحریم در اقتصاد ایران را 30 درصد محاسبه کرد، یعنی با وضع تحریم ها ما 30 درصد گران تر زندگی می کنیم، اما به این نکته نیز باید توجه داشته باشیم که در چنین شرایطی که قیمت نفت بالاست و نیازها به نفت ما در جهان افزایش یافته است، حتی در حوزه تحریم نفتی هم آمریکایی ها چندان قدرت عمل نخواهند داشت.

وی افزود: به نظر می رسد صحبت از افزایش تحریم ها، بیشتر بازی روانی است و چندان جنبۀ عملیاتی نخواهد داشت.

شاکری: احتمال کاهش واردات نفت ایران توسط چین بعید است

مجید شاکری، کارشناس اقتصادی نیز در اظهارنظری، با اشاره به نیاز چین به نفت ایران گفت: بعید است آمریکایی ها بتوانند چینی ها را تحت فشار قرار دهند تا واردات نفت از ایران را کاهش دهند و نفت کمتری از ایران بخرند.

وی اضافه کرد: نکته ای که در این جا وجود دارد این است که چینی ها اگر وابستگی خود به نفت ایران را کاهش دهند، مجبور می شوند از دیگر صادرکنندگان نفت که در راس آن ها روس ها قرار دارند، نفت بخرند، این در حالی است که وابستگی نفت چینی ها به روس ها، آن هم در شرایطی که ممکن است در انتخابات ریاست جمهوری پیش روی آمریکایی ها، موازنه قدرت در آمریکا تغییر کند و به دنبال آن مراودات آمریکایی ها با روس ها تغییر کند، ریسک بزرگی برای طرف چینی محسوب می شود.

شاکری افزود: البته به لحاظ فنی هم ممکن است آمریکایی بتوانند با فشاری که بر کانال های درهمی در امارات وارد می کنند، در مبادلات ارزی ما اخلال ایجاد کنند، اما به هرحال در فروش نفت بعید است اتفاق خاصی رخ دهد.

براتی: ظرفیتی برای فشار مجدد از مسیر تحریم برای آمریکایی ها وجود ندارد

مسعود براتی دیگر کارشناس اقتصادی در گفت وگو با دیجیتوهان، با اشاره به اشباع ظرفیت تحریم ها برای ایجاد چالش برای اقتصاد ایران گفت: آمریکا و متحدین، ظرفیتی برای اعمال تحریم بیشتر نخواهند داشت، از سال 2019 به این سمت، سقف اعمال تحریم برای ایران پر شده است.

وی یادآور شد: استیون ترنر منوچین وزیر خزانه داری آمریکا در اظهارنظری در همان سال ها، بر این ادعا صحه گذاشت که اعمال تحریم ها برای ایران به سقف رسیده است و تحریم جدید که بعد نوینی برای ایران داشته باشد وجود ندارد، به طورکلی به نظر می رسد تمام دغدغۀ یک سال آخر ترامپ و 4 سال بایدن، پیدا کردن راهی برای محدود کردن فروش نفت ایران است، که البته چندان موفق نبودند.

براتی گفت: 2 دلیل عمده برای عدم موفقیت آمریکایی ها در اعمال محدودیت برای فروش نفت ایران وجود دارد؛ دلیل اول این است که تغییرات ژیوپولیتیک در دنیا و رفتارهای بازیگران بزرگی چون چین بر عدم همراهی حداکثری با آمریکایی ها است و تعاملات سیاسی سطح بالا میان ایران و چین در سال های اخیر. دلیل دیگر نیز تاب آوری بالای سازوکارهای ایران برای فروش نفت نسبت به ابزارهای تحریمی آمریکایی ها است.

وی ادامه داد: سازوکارهای فروش نفت ایران به چین (نوع فروش، نحوه جابه جایی، نحوه تسویه و…)، نسبت به سال های 96 ـ 97 که ذیل توافق بود، به گونه ای است که عملاً آمریکایی ها خیلی نمی توانند برای آن محدودیت قایل شوند.

این کارشناس اقتصادی عنوان کرد: جدا از این موارد، یک راه دیگری برای اعمال فشار به جهت کاهش فروش نفت ایران می ماند که آن هم توقیف نفتکش ها است که این روش نیز با توجه به حتمی بودن اقدام متقابل ایران در توقیف کشتی های طرف مقابل، روشی نیست که آمریکایی ها و متحدانش در دستور کار قرار دهند.

حسن خانی: بررسی لیست تحریم ها از 2005 به این سمت نشان از عدم ظرفیت جدید برای اعمال تحریم ها دارد

حسن حسن خانی، کارشناس اقتصادی در گفت وگو با دیجیتوهان، با اشاره به بررسی لیست تحریم ها از سال 2005 به این سمت و همچنین تحریم هایی که در دوران ریاست جمهوری ترامپ وضع شد، گفت: آمریکایی ها دیگر ابزاری برای نگه داشتن تحریم ها ندارند، به عنوان مثال آن ها پتروشیمی های ما را تحریم کنند و تحریم های ثانویه هم برقرار باشد. در شرایطی که واسطه ها یا همان تراستی که وجود دارند این تحریم ها نمی توانند مانع از صادرات ما شوند و صرفاً هزینه ها را کمی بالا خواهند برد. وی ادامه داد: ساختار تحریمی آمریکایی ها ظرفیت جدید ندارد که آن ها بخواهند بر آن بیفزایند اما نکته ای که هست این است که آن ها با لابی گری توسط برخی از انجمن هایی که دارند به تجار و شرکت هایی که با ما کار می کنند پالس های تهدیدآمیز می دهند. این کارشناس اقتصادی گفت: علاوه بر این انجمن ها، دیپلمات های آمریکایی نیز در ملاقات با برخی مقامات کشورها، پالس هایی به آن ها می دهند که؛ «با ایرانی ها همکاری نکنید.»، به عنوان مثال یک توافق نامه مالیاتی میان ما و کشور عراق حدود 20 سال بود که به واسطه همین لابی گری های آمریکایی ها به تعویق افتاده بود تا بالاخره در سال گذشته به امضای طرفین رسید. حسن خانی اضافه کرد: بنابراین می توان گفت ما از تحریم های جدید آسیبی نخواهیم دید بلکه این لابی گری ها ممکن است برای ما چالش ایجاد کند که مشخصاً با یک دیپلماسی فعال قابل مدیریت است، به عنوان مثال فروش نفت ما هم اکنون به 1.8 میلیون بشکه می رسد و وضعیت وصول این درآمدها نیز در شرایط مطلوبی است که مشخصاً از ناکارآیی تحریم ها در محدود کردن فروش نفت ما حکایت دارد.

طاهر رحیمی: تحولات نشان  می دهد نقش ایران  در تامین نفت چین کمرنگ شدنی نیست

طاهر رحیمی، دیگر کارشناس اقتصادی در گفت وگو با خبرنگار دیجیتوهان گفت: سه دلیل وجود دارد که به نظر می رسد با توجه به این سه دلیل چین مشتری نفت ایران باقی خواهد ماند؛ دلیل اول این است که روسیه به عنوان یکی از رقبای ایران در صادرات نفت، بیش از این نمی تواند به امنیت مسیر انتقال نفت خود به چین اتکا کند، چرا که این مسیر از کانال سویز و تنگه باب المندب می گذرد که با توجه به درگیری انصارالله یمن با کشتی های اسراییلی از امنیت بالایی برخوردار نیست.

وی ادامه داد: دلیل دیگر این است که چینی ها برای مازاد حساب جاری خود، به دنبال سرمایه گذاری در سایر کشورها هستند، این که چینی ها مشتری نفت ایران بمانند در واقع ریسک نکول را برای آن ها به شدت کاهش خواهد داد که این امر نیز به این موضوع کمک خواهد کرد که آن ها همواره علاقه به خرید نفت از ایران داشته باشند، بنابراین به عنوان مثال با چنین شرایطی ریسک سرمایه گذاری در ایران برای کشوری همچون چین نسبت به سرمایه گذاری در پاکستان یقیناً کمتر است. به گزارش دیجیتوهان، این کارشناس اقتصادی در پایان گفت: نکتۀ دیگر هم این است که به نظر می رسد ظرفیت صادرات نفت روسیه به شرق آسیا تا سال 2022 عملاً اشباع شده است و بعید است آنها ظرفیتی برای صادرات بیشتر داشته باشند.

پایان خبر دیجیتوهان