تاریخ اوکراین
تاریخ اوکراین سرزمینی که در تقاطع اروپا و آسیا واقع شده داستانی پیچیده و پرفراز و نشیب از تمدن ها امپراتوری ها و ملت ها است. از دوران باستان که سکاها در این سرزمین سکونت داشتند تا به امروز که اوکراین درگیر نبردی برای حفظ استقلال خود است این منطقه همواره صحنه تلاقی فرهنگ ها و منافع قدرت های بزرگ بوده است. بررسی تاریخ اوکراین نه تنها به درک گذشته این کشور کمک می کند بلکه به فهم ریشه های بحران کنونی و چالش های پیش روی آن نیز یاری می رساند. این مقاله به بررسی این سیر تحولات تاریخی می پردازد از دوران پیش از تاریخ تا استقلال و درگیری های معاصر تا تصویری جامع از این ملت و هویت آن ارائه دهد.
پیش از تاریخ
آغاز سکونت انسان در سرزمین اوکراین به دوران باستان باز می گردد. در دوران نوسنگی فرهنگ کوکوتنی-تریپلی در این منطقه شکوفا شد. این فرهنگ که در محدوده وسیعی از اوکراین امروزی از جمله منطقه دنیپر-دنیستر گسترش یافته بود به دلیل سفالگری های زیبا و سکونتگاه های سازمان یافته اش شناخته می شود. در عصر آهن اوکراین محل سکونت اقوام مختلفی از جمله کیمری ها سکاها و سرمتی ها بود. سکاها که از حدود قرن هفتم تا دوم پیش از میلاد در این منطقه حضور داشتند نقش مهمی در تاریخ اولیه اوکراین ایفا کردند. آن ها اقوامی ایرانی تبار بودند که فرهنگ و هنر خاص خود را داشتند و با یونانیان و دیگر اقوام همسایه روابط تجاری و فرهنگی برقرار کرده بودند.
روس کیف
روس کیف دولتی قدرتمند در قرون وسطی در اواخر قرن نهم میلادی در سرزمین های اسلاوهای شرقی شکل گرفت. این دولت که مرکز آن شهر کیف بود از اتحاد قبایل مختلف اسلاو به وجود آمد و به سرعت به یکی از مهم ترین مراکز سیاسی اقتصادی و فرهنگی در اروپای شرقی تبدیل شد. روس کیف در اوج قدرت خود قلمرو وسیعی را در بر می گرفت که شامل بخش هایی از اوکراین بلاروس و روسیه امروزی می شد. شاهزادگان روس کیف مانند ولادیمیر کبیر و یاروسلاو خردمند نقش مهمی در گسترش مسیحیت و توسعه فرهنگ و هنر در این منطقه ایفا کردند. принятие христианства از سوی ولادیمیر کبیر در سال 988 میلادی نقطه عطفی در تاریخ روس کیف بود و باعث نزدیکی این دولت به امپراتوری بیزانس و گسترش نفوذ فرهنگی و مذهبی آن شد.
اردوی زرین
در قرن سیزدهم میلادی حمله مغول به روس کیف پایان داد و این دولت را به چندین امیرنشین کوچک تقسیم کرد. بخش های زیادی از سرزمین اوکراین امروزی تحت سلطه اردوی زرین یکی از خانات امپراتوری مغول قرار گرفت. اردوی زرین با دریافت خراج از امیرنشین های روس نفوذ سیاسی و اقتصادی قابل توجهی در این منطقه اعمال می کرد. این دوره از سلطه مغول تأثیر عمیقی بر توسعه سیاسی و اجتماعی اوکراین گذاشت و باعث تضعیف ساختارهای حکومتی و تغییر در ترکیب جمعیتی منطقه شد. با این حال فرهنگ و هویت اوکراینی در این دوران نیز حفظ شد و زمینه های استقلال بعدی فراهم گردید.
حکومت لهستان و لیتوانی در سرزمین اوکراین
در قرن چهاردهم میلادی با تضعیف اردوی زرین حکومت لهستان-لیتوانی به تدریج نفوذ خود را در سرزمین های اوکراین گسترش داد. این اتحاد سیاسی که از ادغام پادشاهی لهستان و دوک نشین بزرگ لیتوانی به وجود آمده بود کنترل بخش های وسیعی از اوکراین امروزی را به دست گرفت. حکومت لهستان-لیتوانی سیستم فئودالی و قوانین خود را در این مناطق اعمال کرد و باعث تغییراتی در ساختار اجتماعی و اقتصادی اوکراین شد. حضور لهستانی ها و لیتوانیایی ها در اوکراین تأثیر قابل توجهی بر فرهنگ و زبان این منطقه گذاشت و باعث شکل گیری هویت دوگانه ای در میان مردم اوکراین شد. این دوره همچنین شاهد ظهور قزاق ها به عنوان نیرویی نظامی و اجتماعی در اوکراین بود.
جمهوری قزاق ها در اوکراین
در قرن های شانزدهم و هفدهم میلادی قزاق ها به عنوان یک نیروی نظامی و اجتماعی قدرتمند در اوکراین ظهور کردند. قزاق ها که از دهقانان و جنگجویان آزاد تشکیل شده بودند در مناطق مرزی اوکراین ساکن شدند و به تدریج یک جامعه خودمختار با ساختارهای سیاسی و نظامی خاص خود را ایجاد کردند. جمهوری قزاق ها که در مناطق زاپوروژیا و سیبری شکل گرفت به عنوان یک نیروی مستقل در برابر حکومت لهستان-لیتوانی و دیگر قدرت های منطقه ای عمل می کرد. رهبران قزاق مانند بوگدان خملنیتسکی نقش مهمی در تاریخ اوکراین ایفا کردند و تلاش های زیادی برای استقلال این سرزمین انجام دادند. قیام خملنیتسکی در قرن هفدهم یکی از مهم ترین رویدادهای تاریخ اوکراین است که منجر به جنگ های طولانی و تغییرات سیاسی و اجتماعی گسترده در این منطقه شد.
اوکراین در دوره اتحاد شوروی
پس از جنگ جهانی اول و انقلاب روسیه اوکراین برای مدت کوتاهی استقلال خود را به دست آورد. با این حال این استقلال دیری نپایید و در سال 1922 اوکراین به عنوان یکی از جمهوری های تشکیل دهنده وارد اتحاد جماهیر شوروی شد. در دوره شوروی اوکراین تحت سیاست های متمرکز دولت مرکزی قرار گرفت و شاهد تغییرات اجتماعی اقتصادی و فرهنگی گسترده ای بود. سیاست های جمعی سازی کشاورزی و سرکوب ناسیونالیسم اوکراینی منجر به فاجعه هولودومور در دهه 1930 شد که میلیون ها نفر اوکراینی در اثر قحطی جان خود را از دست دادند. با وجود این اوکراین در دوره شوروی به یک مرکز صنعتی و کشاورزی مهم تبدیل شد و نقش مهمی در اقتصاد اتحاد جماهیر شوروی ایفا کرد.
جنگ جهانی دوم
جنگ جهانی دوم فاجعه ای بزرگ برای اوکراین بود. این کشور در طول جنگ صحنه درگیری های شدید بین نیروهای آلمان نازی و ارتش سرخ شوروی بود. اوکراین در طول جنگ جهانی دوم بین سال های 1941 تا 1944 تحت اشغال آلمان نازی قرار گرفت. بسیاری از اوکراینی ها در ابتدا از نیروهای آلمانی به عنوان آزادی بخش استقبال کردند اما به زودی متوجه شدند که آلمان ها نیز به دنبال منافع خود هستند و قصد ندارند استقلالی به اوکراین بدهند. در طول دوره اشغال آلمان ها جنایات زیادی در اوکراین مرتکب شدند از جمله قتل عام یهودیان و دیگر اقلیت های قومی. اوکراینی ها همچنین در مقاومت علیه آلمان ها شرکت کردند و گروه های پارتیزانی مختلفی در این کشور تشکیل شد. جنگ جهانی دوم خسارات جانی و مالی زیادی به اوکراین وارد کرد و باعث ویرانی گسترده ای در این کشور شد.
استقلال
در سال 1991 با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی اوکراین استقلال خود را اعلام کرد. این رویداد نقطه عطفی در تاریخ اوکراین بود و به مردم این کشور فرصت داد تا سرنوشت خود را تعیین کنند. استقلال اوکراین با استقبال گسترده ای در داخل و خارج از کشور روبرو شد و به عنوان یک پیروزی برای دموکراسی و آزادی شناخته شد. با این حال اوکراین پس از استقلال با چالش های زیادی روبرو شد از جمله مشکلات اقتصادی فساد و اختلافات سیاسی. تلاش برای ایجاد یک نظام سیاسی دموکراتیک و اقتصاد بازار با موانع زیادی روبرو شد و باعث ناآرامی های اجتماعی و سیاسی در این کشور گردید.
از فروپاشی تا انقلاب نارنجی
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی اوکراین با یک دوره گذار دشوار روبرو شد. اقتصاد این کشور با مشکلات زیادی مواجه بود و سطح فقر و بیکاری افزایش یافت. فساد اداری و سیاسی به یک معضل جدی تبدیل شد و مانع از توسعه اقتصادی و اجتماعی اوکراین گردید. در این دوره اوکراین شاهد ناآرامی های سیاسی و اعتراضات مردمی متعددی بود. انقلاب نارنجی در سال 2004 یکی از مهم ترین رویدادهای این دوره است که به دلیل اعتراضات گسترده مردمی به نتایج انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد. انقلاب نارنجی نشان داد که مردم اوکراین به دنبال تغییرات سیاسی و اجتماعی هستند و از فساد و سوء استفاده از قدرت خسته شده اند.
انقلاب نارنجی و پس از آن
انقلاب نارنجی در سال 2004 به پیروزی ویکتور یوشچنکو رهبر مخالفان در انتخابات ریاست جمهوری منجر شد. یوشچنکو وعده اصلاحات سیاسی و اقتصادی و مبارزه با فساد را داده بود. با این حال دولت یوشچنکو با مشکلات زیادی روبرو شد و نتوانست به بسیاری از وعده های خود عمل کند. اختلافات سیاسی و درگیری های داخلی باعث تضعیف دولت و کند شدن روند اصلاحات شد. در سال 2010 ویکتور یانوکوویچ رقیب یوشچنکو در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شد و به قدرت رسید. پیروزی یانوکوویچ نشان داد که مردم اوکراین از عملکرد دولت نارنجی ناامید شده اند و به دنبال یک رهبر قوی و مصمم هستند.
انقلاب ۲۰۱۴ و جنگ
در سال 2014 اوکراین شاهد یک انقلاب دیگر بود. اعتراضات گسترده مردمی به سیاست های ویکتور یانوکوویچ رئیس جمهور وقت منجر به سرنگونی دولت وی شد. یانوکوویچ به دلیل فساد و نزدیکی بیش از حد به روسیه مورد انتقاد قرار داشت. انقلاب 2014 که به انقلاب کرامت نیز معروف است باعث تغییرات سیاسی و اجتماعی گسترده ای در اوکراین شد. با این حال این انقلاب همچنین منجر به بحران در روابط اوکراین و روسیه و آغاز جنگ در شرق اوکراین شد. پس از انقلاب 2014 روسیه شبه جزیره کریمه را به خاک خود ملحق کرد و از جدایی طلبان در شرق اوکراین حمایت کرد. این اقدامات روسیه باعث آغاز یک جنگ داخلی در اوکراین شد که تا به امروز ادامه دارد.
مداخله نظامی روسیه در اوکراین
مداخله نظامی روسیه در اوکراین در سال 2014 به الحاق شبه جزیره کریمه به روسیه و حمایت از جدایی طلبان در شرق اوکراین منجر شد. روسیه با استناد به حفاظت از منافع روس زبان ها و جلوگیری از گسترش ناتو این اقدامات را توجیه کرد. مداخله روسیه در اوکراین باعث تشدید تنش ها در روابط بین الملل و تحریم های اقتصادی علیه روسیه شد. جنگ در شرق اوکراین خسارات جانی و مالی زیادی به این کشور وارد کرده و باعث آوارگی میلیون ها نفر شده است. تلاش های بین المللی برای حل این بحران تا به امروز به نتیجه نرسیده است و جنگ همچنان ادامه دارد.
حمله روسیه به اوکراین
در فوریه 2022 روسیه به اوکراین حمله کرد. این حمله بزرگترین درگیری نظامی در اروپا از زمان جنگ جهانی دوم است. روسیه با هدف «غیرنظامی سازی» و «نازی زدایی» اوکراین این حمله را آغاز کرد. حمله روسیه به اوکراین با محکومیت گسترده بین المللی روبرو شده و منجر به تحریم های اقتصادی شدید علیه روسیه شده است. جنگ در اوکراین خسارات جانی و مالی زیادی به این کشور وارد کرده و باعث آوارگی میلیون ها نفر شده است. آینده اوکراین در هاله ای از ابهام قرار دارد و معلوم نیست که این جنگ چه زمانی و چگونه به پایان خواهد رسید.
چرا روسیه ادعای مالکیت اوکراین را دارد؟
ادعای مالکیت روسیه بر اوکراین ریشه در تاریخ مشترک دو کشور و اهمیت استراتژیک اوکراین برای روسیه دارد.
چگونه تاریخ اوکراین با روسیه در هم آمیخته است؟
تاریخ اوکراین و روسیه برای قرن ها در هم تنیده بوده است با ریشه های مشترک در روس کیف و دوره های طولانی تحت سلطه روسیه.
چه زمانی اوکراین به کشوری مستقل تبدیل شد؟
اوکراین در سال 1991 پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به کشوری مستقل تبدیل شد.
استدلال پوتین چیست؟
پوتین مدعی است که هدف از حمله به اوکراین حفاظت از روس زبان ها و جلوگیری از گسترش ناتو است.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "تاریخ اوکراین" هستید؟ با کلیک بر روی گردشگری و اقامتی، به دنبال مطالب مرتبط با این موضوع هستید؟ با کلیک بر روی دسته بندی های مرتبط، محتواهای دیگری را کشف کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "تاریخ اوکراین"، کلیک کنید.